Yaylı Çalgılarda Yağlama - Güderi - Yay Değiştirme
YAĞLAMA GÜDERİ VE YAY DEĞİŞTİRME
Yağlama işlemi: ince bir kıl fırça veya kaz tüyü ile yapılır. Vida kenarları ile eklem yerlerinden az az yağlanıp, perdeler çalıştırılarak, yağın mil içine dek girmesi sağlanır. Bu işlem birkaç kez yenilenir.
Yağı bol kullanmak gereksiz ve zararlıdır. İçeriye işlemeden dışarıya taşırılan yağlar, tozlarla birleşerek bir macun katını oluştururlar. Zamanla kuruyan bu kat, sertleşerek perdelerin çalışmasına ve kuruyan millerin oksitlenmesine sebep olur.
Güderi değiştirme: aşınan güderinin perdesi sökülüp, ateş üzerinde ısıtılarak gevşeyen güderi çıkarılır. Yeni güderi yatağına yerleştirilmeden, kırmızı mum (komalak) eritilerek yatak içine damlatılır. Damlatılan mum ateşte ısıtılarak eritilir ve önceden hazırlanan güderi yatağına yerleştirilir (güderiyi, güderi yatağını ısıtmadan önce birkaç yerinden bir iğne ile delip yatağına öyle koymalıdır, bu işlem yatak ısıtıldığı zaman, güderi içindeki havanın çıkmasını sağlar, yalnız deri güdenlerde yapılır). Sonra, ateşi güderiye yaklaştırmadan perde bu kez tersinden ısıtılıp, çok hafif bastırılarak güderinin yerine alışması sağlanır.
Yay değiştirme: kırılan iğne yaylar, vida yatağı içerisinden çıkarılır. Yeni yayın arkası hafifçe ısıtılarak ezilir ve yatağına yerleştirildikten sonra gerekli eğim verilir.
Yassı yaylarda; perde sökülür. Kırılan yayın vidası çıkarılarak yenisi takılıp gerekli eğim verilir.
Uzun zaman kullanılmayacak çalgıların, vida, mil yatakları, gövde ve güderleri vazelinle yağlanarak kutularına konulur. Kutuların konulacağı yerin de, kuru veya nemli olmaması göz önünde tutulmalıdır. Bu durumdaki çalgılar kullanılacakları zaman, iyice silinip bu kez ince yağla yağlanarak göreve hazır edilir.
