Akor Ezberlemeyin!!

Herkese merhaba..müziğe yeni başlayanlar ve ya oturup yüzlerce akoru ezberlemeye çalışanlar için basit bi anlatımla "akor nasıl kurulur" bunu anlatmaya çalışıcam.umarım faydası olur. (bu arada bunu niye öğretmekten kaçarlar onu da anlamış değilim)

batı müziğinde 7 temel + 5 ara nota vardır..bunlar da harflerle sembolize edilir..La notası doğal nota olarak bilinir.doğadaki bi çok ses La sesidir..bu yüzden de sembolleme La notasından başlar ve tize doğru gider..

La- A
Si - B
Do - C
Re - D
Mi - E
Fa - F
Sol - G

şeklinde..

ara notalarda öncelikle bu harfler ve sonralarında "#" ya da "b" işareti vardır.."#" sembolü varsa temel notayı inceltir , "b" varsa kalınlaştırır..o sebeple ara notalar duruma göre farklı isimler alabilir.
örneğin "C#" , "Db" olabilir..ama ikisi de aynı notadır..
bu durumda toplam 12 notayı yazarsak ;
A - A# (Bb) - B - C - C# (Db) - D - D# (Eb) - E - F - F# (Gb) - G - G# (Ab)

şimdiii tüm bu notaların araları yarım sestir..bu niye önemli? ; akorları kurduğunuzda akorlar bu aralıklara göre isim alır..o yüzden ses aralıkları son derece önemlidir.

gelelim akor nasıl kurulur'a.. öncelikle bilinmesi gereken şu : müzik parçalarının çoğu (blues gibi bazı özel tarzlar hariç) toplam 7 notadan oluşur..bu 7 notadan oluşan yapıya "G A M" ya da "MAKAM" denir.fakat bunların isimlerine ve ya ne olduklarına şu an değinmeyecem..
g a m ,müzik parçasının melodisinde bulanan notalardan oluşur..yani bi şarkının melodisini çalarken kullandığınız notaların hepsini yazdığınızda sadece 7 nota görürsünüz. bu notaları yanyana ve sıralı bi şekilde yazdığınızda parçanın g a m'ını bulmuş olursunuz..
dikkat edilecek şey ; yazarken aynı harften sadece 1 tane olması gerekir..örneğin melodide "F" ve "F#" varsa "F#" yerine "Gb" yazılmalıdır."G" harfi kullanıldığı için de parçada muhtemelen "G" notası yoktur..
gerisini bi örnekle anlatayım..
diyelim ki notaları yazdık,sıraya dizdik ve aşağıdaki tablo çıktı ;

D-Eb- F-G-Ab-Bb-C-D

(sondaki "D" ses aralıkları hesaplanırken kolaylık olsun diye ikinci oktavı belirtmek için konur)
şimdi burda önce ses aralıklarını notaların aralarına yazarız..
aralıklar : 1/2 - 1 - 1 - 1/2 - 1 - 1 - 1

Bu noktadan sonrası basit kurallardan ibarettir..
normal akorlar (3 sesten oluşan düz akorlar) 1-3-5 kuralıyla seçilip akor oluşturulur..
7'li akorlar için 1-3-5-7
9'lu akorlar için 1-3-5-7-9
diye devam eder..
bu kurallar nedir ; bu bulduğumuz notalardan herhangi birini seçelim..örneğin : F
bu "F" 1.nota olarak alırsak F'den sonra 3.nota "Ab" , 5.nota "C" olur..
dolayısıyla akor : F-Ab-C olur..
peki aynı akorun 7'lisi? F'den sonra 7.nota "Eb"..yani akor F-Ab-C-Eb
9'lusu? F-Ab-C-Eb-G

bunu parçada bulduğumuz her nota için yaparsak o parçada kullanabileceğimiz temel akorlarıda listelemiş oluruz..bu durumda da akorları ezberlemeye gerek kalmaz..

Gelelim "nasıl isimlendiririz" :

burda ses aralıkları önem kazanır..
1- akordaki ilk nota akorun isim babasıdır..yani en başa bu notanın sembolü konur.
2- akordaki 2. nota ile 1. nota arası 1,5 ses ise akor minör , 2 ses ise akor majördür.akor minör ise akor isminde notadan sonra "m" işareti konur..majör akorda her hangi bi işaret konmaz.
3- akor minör iken akordaki 3.nota ile 2.nota arası normal şartlarda 2 sestir. eğer 1,5 ses ise akor isminin sonuna "-5" ya da (dim) yazılır..bu 5.notanın kuraldan yarım ses ince olduğunu gösterir..
4- akor majör iken akordaki 3.nota ile 2.nota arası normal şartlarda 1,5 sestir. eğer 2 ses ise akor isminin sonuna "+5" yazılır..bu 5.notanın kuraldan yarım ses kalın olduğunu gösterir..
5- akor 7'li akor ise akordaki 7.nota ile 5nota arası normal şartlarda 1,5 sestir ve akor adının sonuna "7" yazılır..eğer 2 ses ise ; majör akorlarda akor ismi sonuna "maj7" yazılır,minör akorlarda "+7" yazılır..

aynı örneğe bakarsak : akorumuz F-Ab-C.
1. ve 3. nota arası (F-Ab) 1,5 ses..o zaman akor minör..akorun şu haliyle adı "Fm"
3.ve 5. notalar arası (Ab-C) 2 ses..o zaman kurala uyuyo..akorun tam adı "Fm" olarak kalır..

7'li akoruna bakarsak : F-Ab-C-Eb
ilk 3 notaya bakmıştık,akorumuz "Fm" idi..
5.ve 7.notalar arası :1,5 ses..kurala uyuyo..o halde akorun adı "Fm7"
..

D notasını örnek alalım şimdi.

normal akor : D-F-Ab..
1. ve 3. nota arası : 1,5 ses..akor minör..o halde şimdilik akorun adı "Dm"
3. ve 5. nota arası : 1,5 ses...2 ses olmalıydı..demekki son nota yarım ses düşük..(eksik) o halde akorun adı "Dm-5"

7li akora bakarsak. D-F-Ab-C
5.ve 7. nota arası 2 ses..1,5 ses olmalıydı..o halde 7. nota yarım ses yüksek (fazla) o halde akorun adı "Dm-5+7"

aynı mantıkla ismini gördüğümüz bi akorun seslerini de rahatlıka bulabiliriz..

örneğin Gbmaj7 diyelim..

ilk nota akorun isim babası..
Gb..
ikinci nota akor majör olduğuna göre 2 ses üstü..yani "Bb"
üçüncü nota ; akorda -5 ya da +5 olmadığına göre Bb'nin 1,5 ses üstü..yani "Db"
akor "maj7" olduğuna göre 7li bi akor..ve 5. ile 7.nota arası 2 ses..yani Db'nin 2 ses üstü : F

bu durumda Gbmaj7 : Gb-Bb-Db-F olur...

bu kadar basit...
peki "sus4" ya da "sus2" akorlar ne??? "sus" ,ingilizce "suspended" lafının kısaltmasıdır..bu akorlarda 1-3-5 kuralı kullanılmaz..kuraldaki "3" yerine, "sus" lafından sonraki rakamda yazan nota seçilir g a m'dan..
yani akor sus2 ise kural 1-2-5,sus4 ise kural 1-4-5..
akorlarda,akorun majör mü minör mü alduğunu 3. nota belli ettiği için sus akorlar ne majör ne de minördür..o yüzden de isim babasından sonra direkt "sus" lafı ve kaçıncı nota olduğu yazılır..(örneğn "Gsus4","Asus2"..vs)

yeterince açık anlattım sanırım..bunu da anlamayan varsa bu işi bıraksın ,sadece dinleyici olarak kalsın zaten

herkese kolay gelsin..