Mastering Nasıl Yapılır Yardım Edermisiniz?

selocan kardeş,öncelikle kolay gelsin.. mesajların hepsini okudum..yaptığın yanlışları söyleyerek başlayayım..
1-parçayı miksleyip sonra vokali kaydetmek en büyük hata..
2-herşeyi compresörün yapmasını bekleyemezsin..vokal kaydının en yüksek seviyesi -2dB iken yer yer -15dB'e düşüysa bunu compresör halledemez.
3-vokalin üstte olması ya da altta kalması Mastering ile deil mixing ile alakalı bi durum..

yapman gerekenler.
1-vokal kaydını neyi dinleyerek aldığının pek önemi yok..yani önce müziği miksleyip vokal kaydını almak istiyosan al..ama bitmiş proje için o mikslediğin sadece müzikten oluşan kısmı kullanamazsın..dolayısıyla vokal kaydını ve hiç işlem görmemiş tüm dosyalarını mixe başlarken bir araya toplayıp o şekilde mikse girmelisin.
2-mikse müzikten değil vokalden başlamalısın.önce vokal kaydında çok büyük dalgalanmalar varsa ,kullandığın DAW içinde vokal kaydını parçalara ayırıp aşağı yukarı aynı seviyeye gelecek şekilde ayarlamalısın.bunu yaparken mikser otomasyonu değil program içindeki wave editörü kullanarak yap..
3-bu işlemden sonra hala peak/RMS meter üzerinde aşırı dalgalanma görüyosan ve ses kaydın da temizse (dip gürültü vs yoksa) öncelikle bi compresör uygula. ama compresörün suyunu çıkarma..allah ne verdiyse 6-7 dB gain vererek compresör uygulanmaz.. ya da herhangi bi preset'i olduğu gibi kullanarak da uygulanmaz..eğer böyle yapıyosan acilen compresör nasıl ayarlanır o konuda araştırma yap..ondan sonra bu işe giriş. yaptığın ayardan sonra ses doğal olmalı..
4- bundan sonra önce bi EQ ile vokal kaydındaki gereksiz frekansları temizle..ve sonra (yine usturuplu olarak) bi compresör daha uygula..
5-vokalin ses seviyesini mikserden ayarla..bu ayar sonunda peak meter'da yaklaşık -10dB falan görmelisin..bu seviye normaldir..sonuçta insan dinleyecek bunu
6-vokalin işi bittikten sonra kick-snare-hihat ve diğer ritm/perküsyon enstrumanlarını önce panla.sonra ses seviyelerini ayarla..sonra herbirinde EQ ve compresor uygula..EQ uygularken sadece kısma işlemi yaparak her birinin net duyulmasını sağlaman gerekir..kesinlikle EQ üzerinde özellikle orta ve düşük frekanslarda açma işlemi uygulama..bunlar bittikten sonra mikserden ses seviyelerini tekrar ayarlayabilirsin..bütün bu işlemler sırasında da vokal kanalın hep açık olmalı..sonuçta baz aldığın şey vokal..
7-aynı şekilde tek tek enstruman kanallarını açarak diğer kanallara uyguladığın işlemleri uygula..EQ'dan kısarak netleştirme ve compresör..
8-şu ana kadar sadece ses temizledin..herhangi bi efect delay reverb vs yok..tüm sesler net duyulmadığı sürece bil ki mix kötü olacak ve o dediğin bilmem neyin altında kalıyo,çok önde kalıyo vs. durumu olacak herhangi bir efect uyguladığında..
9-sıra efectlere geldi..efect=reverb demek deil bunu baştan söyleyeyim..kafadan reverb uygularsan hiçbişeyi kontrol edemezsin..bu noktada öncelikle delay kullan.delay uygulayacağın yani derinlik vereceğin her enstruman için stereo bi bus kanalı aç.bu bus kanalların herbirine insert olarak delay ekle.ve enstruman kanallarını ana ses çıkışına deil bu stereo bus kanallara yönlendir. şimdi burda amaç esasen efect verme deil..o dediğin birinin altta diğerinin üstte kalma hadisesini ayarlamak.dolayısıyla verdiğin delay'lerin pre-delay ve delay zamanları çok küçük olmalı..bu zaman ayarlarıyla birlikte dry/wet oranını da değiştirerek katmanları oluşturmalısın..yine sıralama vokal'den başlamalı tabiki..delay zamanı uzadıkça ses uzaklaşır ve yayılır..bunu aklında tutarak ayarlarsan mesele kalmaz..
10-şimdi bu noktada hangi seslerin ne kadar hacmi doldurması gerektiğine karar vermelisin.bu kararı verdikten sonra "stereo imager" olarak bilinen plug'inden faydalanacaksın.bunları delay uyguladığın stereo kanallara delay'den sonra yerleştirip hacim kazandıracaksın.bu noktada lead vokal kanalına fazla hacim kazandırmak bütün parçayı boğacaktır.o yüzden tüm kanallar açıkken bu işlemi her kanala tek tek yapmalısın.
11-bundan sonra şarkının türüne,enstrumanların durumuna göre 2-3 hatta 4 tane farklı reverb efekt kanalı açmalısın..bu reverb kanalları da delay olayındaki gibi farklı katmanlar oluşturacak.dolayısıyla oda büyüklüğü olarak düşünürsen sesleri açtığın kanal sayısı kadar farklı odaya sokmuş olacaksın..delay'deki mantıkla aynı olarak oda büyüdükçe ses yayılır ve netlik kaybolur.aynı enstrumana birden fazla reverb verebilirsin..fakat zaten delay ve stereo imager ile hacim kazandırdığın için reverb efect'lerini fazlaca vermene gerek kalmayacak.ama küçük ayarlar bile büyük farklar yaratacaktır.
12-ancak burdan sonra artık masteringe geçebilirsin..fakat geçmeden önce şarkıyı yaptığın mix'le bi dinle.. ana çıkış kanalında clipping varsa tüm kanalları kısmak zorundasın..Mastering için gerekli olan sırasıyla 1 EQ (bu EQ mid ve side olarak ayrı ayrı uygulanabilen lineer faz kaliteli bi EQ olmalı),1 ve ya 2 adet multiband compresör (şarkıdan şarkıya adet değişir) , 1 EQ (bu 2. EQ,sadece düşük fekansları temizlemek için) , 1 maksimizer , 1 brickwall limiter , 1 spectrum analyzer , 1 peak / RMS meter..
13- ana ses çıkışına bunları ekledikten sonra 1. EQ ile gerekli gördüğün frekansları açar ya da kısarsın..açma işlemi max 1dB,kısma işlemi max 2 dB olmalı..daha fazlasına ihtiyaç varsa mixte bi hata yapmışsın demektir.
14- mutiband compresörler ile şarkıyı frekans bazında parçalara bölmüş olursun. ve her parçaya ayrı compresor uygulamış olursun..burda dikkat etmen gereken yine compresorün suyunu çıkarmamak ve compresör uyguladıktan sonra gain vermemek..sadece traşlama yapacaksın.kayıbı gidermek için gain vermeyeceksin.aksi halde parçanın frekans ahengini bozarsın..gerekirse gain'den kısma işlemi yapabilirsin ama kesinlikle açma işlemi yapmamalısın..
15- multiband compresorlerle dengelediğin parçanın 2.EQ ile 25-30 dB altını ve 20000Hz üstünü low cut ve high cut kullanarak kes..bu bölgeler maximizer'da fazladan enerji yaratacağı için kesiyoruz..
16- en sona koyduğun peak/RMS meter'ı aç.sonra bu açıkken maximizer'ı da aç..maximizer'ın tavan değerini (yani limiti) -0.4 gibi bi değere ayarla. şimdi açmış olduğun meter'dan RMS değerini gözleyerek maximizer'dan yavaş yavaş gain vermeye başla..RMS değeri çok dalgalanıyosa multiband compresor ayarların yanlış demektir. çünkü düzgün ayarlanmış bi parçada RMS değeri 5 sn içinde max 0.7-0.8 dB dalgalanır..daha fazlaysa multband compresor'ü tekrar ayarlamalısın..dalgalanma yoksa RMS değeri (-12dB)-(-11.5 dB) arasında olduğunda maximizer ile işin bitmiş demektir. bu noktada spectrum analyzer'ı da aç. önce maximizer devredeyken spectrum analiyzer'dan 150Hz altı ve 5000Hz üstü arasındaki dB cinsinden seviye farkını gözle..sonra maximizer'ı devre dışı bırak ve bu bölgelerin farkını dB cinsinden tekrar gözle..çok büyük bi değişiklik varsa (ki bu muhtemelen bass seslerin kısıldığını ve tiz seslerin açıldığını gösterecektir) bu durumda mix sırasında basa çok yüklendiğini gösterir.. bu durumda yazmış olduğum 13.maddeden başlayarak tekrar ayarlamalar yapmalısın..
17-maximizer'la işin bittikten sonra brickwall limiter ile parçayı tekrar limitleyeceksin..burda püf nokta şu : eğer parçayı mp3'e çevireceksen -1.0 ve -1.2 dB aralığına wave olarak bırakacaksan -0.2 ve -0.3 dB aralığına limitlemelisin. gain verirken de -0.5 gibi bi traşlama yeterli olacaktır. daha fazlası sesi bozacaktır.
18-bu işlemden sonra spectrum analyzer ve peak/RMS meter'ı kaldırıp mixdown yapabilirsin..

bu söylediklerimin yarısını bile anlamadıysan muhtemelen daha işin çok başındasın demektir..ne sen sormuş ol ne ben anlatmış olayım..anladıysan da umarım yardımı dokunur..

kolay gelsin..